Vô lăng là gì? Cấu tạo vô lăng? Có nên bọc vô lăng không?

Vô lăng là gì?

Vô lăng hay vành tay lái hay bánh lái là một trong những bộ phận thuộc hệ thống lái xe ô tô, có dạng hình tròn và được tài xế trực tiếp dùng để điều khiển các hướng di chuyển của xe.

Theo quy ước của từng quốc gia về chiều lưu thông đường bộ, vô lăng sẽ được đặt bên phải hay bên trái tương ứng. Điều này có nghĩa là, đối với các nước quy định chiều chuyển động bên phải thì vô lăng sẽ được lắp đặt bên trái và ngược lại, đối với chiều chuyển động bên trái thì vô lăng sẽ được lắp đặt bên phải hay còn gọi là tay lái thuận. Tại Việt Nam chiều thuận được quy định trong luật giao thông là bên phải, nên vô lăng sẽ được thiết kế nằm ở vị trí bên trái trong buồng lái xe ô tô.

Cấu tạo vô lăng

Trước khi ngành công nghiệp ô tô ra đời, ngành công nghiệp đóng tàu đã đạt được những đỉnh cao về thiết kế. Và vô lăng ô tô cũng được thừa hưởng những thành tựu từ ngành công nghiệp này. Ban đầu, những chiếc ô tô đầu tiên cũng có bánh lái dạng cần như những chiếc thuyền, người điều khiển sẽ gạt sang hướng ngược lại để chuyển hướng. Ví dụ để rẽ phải, người lái sẽ kéo cần gạt sang trái, và ngược lại.

Đến năm 1894, Alfred Vacheron mới trình làng vô lăng dạng tròn trên mẫu xe đua Panhard 4 mã lực tại cuộc đua Paris-Rouen. Kể từ đó về sau, chiếc vô lăng xe hơi chính thức có hình dạng tròn cho đến ngày nay. Để kết nối với hệ thống lái, vô lăng sẽ kết nối với cổ lái qua các chấu, và tùy theo hãng xe mà số lượng chấu có thể 2, 3 hoặc 4 chấu.

Thuở ban đầu, các chấu trên vô lăng được dàn đều theo hình dáng ngôi sao 3 cánh, hoặc 4 chấu hình chữ thập. Ở thời điểm hiện tại, khi tốc độ di chuyển cao hơn, các thông số vận hành cũng phức tạp hơn, đòi hỏi người lái phải nắm bắt nhiều hơn thông số vận hành trên bảng đồng hồ lái, cấu tạo các chấu trên vô lăng xe hơi có sự tái thiết kế lại theo dạng chữ T hoặc nằm ngang. Ngoài ra, một số phiên bản xe thể thao sẽ có vô lăng đáy bằng D-Cut hoặc vát bằng trên dưới như vô lăng các dòng xe đua F1.

Trước đây, vô lăng được chế tạo từ sắt, gang hoặc gỗ. Tuy nhiên, chất liệu cấu thành vô lăng ô tô hiện đại bao gồm hợp kim nhôm hoặc magie có độ bền cao và được bọc da hoặc ốp vân gỗ bên ngoài. Các phiên bản xe đua hoặc hiệu năng cao có thể sử dụng vô lăng bằng carbon, giúp giảm trọng lượng đáng kể.

Bên cạnh đó, tùy theo thiết kế của từng loại xe và hãng xe, vô lăng còn được tích hợp thêm các nút chức năng để giúp người lái thuận tiện hơn trong việc điều khiển xe hay điều khiển các tiện ích khác như nhận cuộc gọi đến, điều khiển dàn âm thanh, bấm còi xe, khóa cửa…

Vô lăng ô tô có thể được gắn cố định hoặc điều chỉnh theo 4 hướng: Tiến – Lùi – Cao – Thấp theo thiết kế của nhà sản xuất, giúp người lái dễ dàng tìm tư thế lái thoải mái nhất. Tùy theo nhà sản xuất và phân khúc, mà cơ cấu điều chỉnh vô lăng xe có thể bằng cơ hay bằng điện, có thể tích hợp nhớ vị trí cùng với ghế ngồi và gương chiếu hậu hiện đại. Đặc biệt là các dòng xe hạng sang như vô lăng Mercedes, vô lăng Bmw…

Ngoài ra, ngay sau vô lăng xe hơi còn tích hợp các cần gạt khác nhau, có thể điều chỉnh đèn xi nhan, đèn pha, gạt nước mưa, lẫy chuyển số. Khoảng 10 năm trở lại đây, vô lăng Mercedes còn tích hợp cần số Direct Shift phía sau vô lăng, người lái chỉ cần điều khiển một chạm để vào số P – N – R – D – M.

Xem thêm: Công dụng của lẫy chuyển số trên vô lăng

Để điều khiển hướng di chuyển của xe, tài xế sẽ thông qua vô lăng dựa trên cơ cấu chuyển động của cặp bánh răng và thanh răng trên xe. Trong đó, thanh răng được gắn trên ống kim loại bằng hai đầu mút. Đây là cơ cấu làm việc cơ bản của một hệ thống lái. Hiện tại, người lái đã điều khiển vô lăng xe hơi nhàn nhã hơn rất nhiều với hệ thống trợ lực thủy lực hoặc hệ thống trợ lực lái điện.

Các loại vô lăng đặc biệt

Vô lăng Citroen DS

Chiếc vô lăng nổi bật với một chấu được sản xuất từ năm 1970 – 1974. Đây cũng là dòng xe duy nhất tính đến thời điểm hiện tại trên thế giới có chiếc vô lăng một chấu ngộ nghĩnh. Với cấu tạo đơn giản, nhà sản xuất phải bố trí một cần gạt phía sau dành riêng cho chiếc còi xe, thay vì tích hợp ngay chính giữa vô lăng như xe hiện đại.

Vô lăng Honda EV-STER 2012

Mẫu xe concept của Honda được thiết kế vô lăng kiểu cần nắm kép, tương tự tay cầm điều khiển trên các dòng máy bay thương mại. Ra mắt vào năm 2011, kiểu vô lăng này vẫn chưa được thương mại hóa và đó vẫn chưa phải là cuộc cách mạng trong thiết kế vô lăng tính đến thời điểm hiện tại.

Vô lăng xe đua F1

Đây là chiếc vô lăng đắt nhất và có nhiều chức năng nhất trên thế giới. Trị giá của một chiếc vô lăng xe đua F1 có thể lên tới 47.000 USD (khoảng 1,09 tỷ đồng). Chiếc vô lăng cũng được thiết kế tương tự vô lăng phi cơ chiến đấu thay vì hình tròn. Tổng thể là vô lăng bằng đáy cũng như đỉnh với dày đặc nút bấm, điều khiển 12 chức năng trên chiếc xe đua nhanh nhất hành tinh này.

Một số nút bấm đặc biệt trên chiếc vô lăng xe đua F1 có thể kể ra như núm vặn giới hạn vòng tua động cơ, nút bấm giới hạn tốc độ khi vào pit stop, bộ điều khiển visai hay mô-men xoắn cần thiết lên bánh xe ở các khúc cua, nút Talk giúp liên lạc với trạm điều khiển, nút DRS giúp giảm lực ép khi vượt, nút tiếp nước cho tay đua…

Ngoài ra, vô lăng xe đua F1 còn có cơ cấu khóa bằng khớp an toàn có thể tháo rời, giúp tay đua F1 có thể rời xe nhanh chóng khi có các sự cố nguy hiểm, phải dừng xe khẩn cấp.

Có nên bọc vô lăng xe ô tô?

Đây là thắc mắc của không ít cá nhân sở hữu ô tô lần đầu cũng như lâu năm. Nhiều người có thói quen bọc vô lăng nhiều năm, nên mỗi khi thay đổi một dòng xe mới, sẽ nhanh chóng tậu cho mình một chiếc bọc vô lăng mới, kể cả trên các dòng xe cao cấp như vô lăng Mercedes hay vô lăng BMW.

Tuy nhiên, nếu bạn chưa sử dụng bọc vô lăng bao giờ, hay lần đầu mua xe, chúng ta cần phải xem xét tính thực tiễn cũng như công dụng thực sự của chiếc bọc vô lăng. Bọc vô lăng cho xe còn mang lại những ưu điểm như:

• Tăng tính thẩm mỹ cho khoang lái: Một chiếc vô lăng nhựa trần có thể sang trọng hơn qua chiếc bọc vô lăng bằng da hoặc ốp nhựa sơn giả vân gỗ cao cấp.

• Tăng tuổi thọ cho vô lăng và bảo vệ vô lăng tránh khỏi những yếu tố bên ngoài như ôxy hóa, trầy xước bởi móng tay, nhẫn, đồng hồ và đặc biệt là mồ hôi của chủ nhân.

• Đảm bảo độ bám tốt khi vặn vô lăng: Một số tài xế có bệnh đổ mồ hôi tay hoặc cầm lái nhiều gây mỏi khiến vô lăng trở nên trơn trượt, lỏng lẻo, đặc biệt với các vô lăng ốp gỗ được mài bóng. Nếu bọc vô lăng với chất liệu tốt, độ dày phù hợp sẽ hỗ trợ tài xế điều khiển xe tốt trong những trường hợp này.

Ngoài các ưu điểm rõ ràng trên, bọc vô lăng cũng gây ra những phiền toái không đáng có với các nhược điểm:

• Một chiếc bọc vô lăng cũ sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro gây mất an toàn khi vận hành xe. Một đường chỉ sờn có thể vướng ngón tay của lái xe, hoặc bọc vô lăng bị dãn mất độ bám vào vô lăng có thể gây trơn trượt và mất lái.

• Các vô lăng thể thao với các gù tựa tay và vạch định hướng sẽ hoàn toàn mất tác dụng khi bị một cái bọc vô lăng cản trở. Hoặc chiếc vô lăng đáy bằng thể thao hoàn toàn không phù hợp khi khoác lên một cái bọc vô lăng vô hồn.

• Ngoài ra một số vô lăng sử dụng chất liệu simili kém chất lượng sẽ khiến nội thất xe nồng nặc mùi nhựa, chưa kể tay tài xế bị ảm mùi và bám màu của chiếc vô lăng. 

Hiện nay trên thị trường có không ít đơn vị kinh doanh bọc vô lăng cho xe, trừ các mẫu xe sang đã được bọc da sang trọng thì các chủ sở hữu xe tầm trung có thể nhờ đến lời khuyên và tư vấn cách bọc vô lăng an toàn từ các chuyên gia làm việc tại các đơn vị kinh doanh vô lăng này.

Một số lưu ý khi bọc vô lăng ô tô

Dưới đây là một số tiêu chí chọn bọc vô lăng chất lượng và an toàn mọi người có thể tham khảo như:

Kích thước: Mỗi một mẫu xe khác nhau sẽ có kích thước vô lăng không giống nhau, mặc dù nhìn từ xa thì chẳng có gì khác biệt giữa các vô lăng. Bạn nên được tư vấn và hỗ trợ đo kích thước vô lăng để chọn bộ bọc vô lăng phù hợp. Bên cạnh đó, độ dày hay mỏng của vỏ bọc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cầm lái của bạn, hãy xem xét kỹ lưỡng trước khi chọn mua và sử dụng chúng.

Chất liệu: Một lời khuyên chân thành đến các chủ xe là nên cố gắng bỏ thêm một khoản phí để “tậu” vỏ bọc vô lăng có chất liệu da thật hoặc sợi cacbon. Vì đây là hai chất liệu có tính bền cao, chống thấm nước và hạn chế tối đa quá trình oxy hóa của môi trường bên ngoài.

Mẫu mã, kiểu dáng và màu sắc: Một số chủ xe tin vào phong thủy thì cần cân nhắc thêm về những điều này để có thể chọn được mẫu bọc vô lăng phù hợp.

Ngoài ra các yếu tố như nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, uy tín, thời gian bảo hành và các dịch vụ hậu mãi đi kèm sẽ tăng thêm cũng cần được quan tâm để đảm bảo mua hàng đúng giá trị bỏ ra. 

Trên đây là những thông tin chi tiết giúp khách hàng giải đáp những thắc mắc về vô lăng xe ô tô và cách chọn vỏ bọc vô lăng phù hợp.

Xem thêm: Chỉnh ghế ngồi, vô-lăng thế nào là đúng cách?

Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu và mua bán xe, phụ kiện hay phụ tùng cho các dòng xe ô tô mới hoặc xe đã qua sử dụng, xe số sàn hay xe số tự động ở hầu hết các phiên bản SUV, Sedan, Hatchback, Van, Bán Tải, Mui trần, Coupe… Hãy liên hệ ngay đến Carmudi.vn để được tư vấn hỗ trợ chi tiết.

Carmudi Việt Nam